Profilaktyka jest ważna dla zdrowia. Jakie badania warto wykonać?

Czasami gdzieś w internecie spotkać się możemy ze stwierdzeniem, że “wiosna/ nowy rok/ tu wpisz datę czy inną okazję to idealny czas, by zadbać o zdrowie”. Czemu mamy czekać, aż nastanie idealny moment? Profilaktyka powinna być nieodłącznym elementem naszego życia, ponieważ pozwala nam uniknąć poważnych chorób. Jeśli więc wiesz, że dawno nie byłaś na badaniach zrób to teraz!

Charakteryzujemy się takim podejściem, że idziemy do lekarza dopiero wtedy, kiedy coś nam dolega. Czasami okazuje się, że jakaś choroba jest już zaawansowana, a gdybyśmy badali się regularnie moglibyśmy jej zapobiec. Nie pomaga nam w zmianie sposobu myślenia nasz system opieki zdrowotnej, który nastawiony jest na leczenie, a nie na zapobieganie. Są kraje, w których lekarz rozliczany jest na podstawie tego, że jego pacjenci nie chorują. Dbają razem o zdrowie, a nie o leczenie chorób.

Przypomnij sobie czy zdarzyło Ci się, że lekarz odmówił Ci skierowania na badania? Mi owszem, bo “wyglądam zdrowo” czy “jestem wysportowana, to nie choruję”. Jednak moja insulinooporność nie wzięła się z księżyca…:) Czy osoby aktywne nie chorują? Absurd. Każdy powinien się badać, to ważne!

Czuję się dobrze, po co mi profilaktyka?

Wielu chorobom można przeciwdziałać lub wykryć je w początkowym stadium. Dobrym przykładem jest tu cukrzyca – wykonując zwykły pomiar glukozy na czczo możemy dowiedzieć się czy nasz wynik jest w normie, czy możemy podejrzewać stan przedcukrzycowy lub już niestety cukrzycę. Choroba ta z początku nie daje żadnych objawów i łatwo ją przeoczyć. Nierozpoznana i nieleczona daje dużo powikłań. 

Takich przykładów można dać mnóstwo, ale fakt jest jeden – profilaktyka jest ważna. Taki komplet badań powinniśmy wykonywać raz w roku. Da nam to możliwość monitorowania stanu zdrowia i zareagowania, gdy wyniki nas zaniepokoją. 

Dodatkową motywacją dla osób trenujących może być fakt, że choroba lub niedobory składników mineralnych mogą negatywnie wpłynąć na wydolność, a treningi będą gorsze, mniej efektywne i bardziej męczące. Będziemy mieć wtedy trudności z osiągnięciem postawionych sobie celów. 

Jakie badania warto wykonać?

Raz w roku, niezależnie od wieku powinniśmy wykonać poniższe badania:

Dodatkowo oznaczyć można poziom witaminy D – mówi się, że nawet 90% (!!!) Polaków ma cierpi na jej niedobór. Obowiązkowo powinniśmy suplementować ją od września do marca – kwietnia, przy czym, by dopasować odpowiednią dawkę należy zbadać jaki mamy jej poziom w organizmie. Nadmiar tej witaminy wykazuje niekorzystne działanie. Ja sama wykonuje to badanie raz w roku, właśnie pod koniec lata, by wiedzieć jaka będzie dla mnie optymalna dawka. Witamina ta jest bardzo ważna dla naszego organizmu, ponieważ jest odpowiedzialna za szereg różnych procesów. 

• Warto rozważyć wykonanie badania kału – może uchronić nas to przed nowotworem jelita grubego lub innymi jednostkami chorobowymi.

• Kobiety raz w roku obowiązkowo cytologia, USG piersi lub mammografia. Raz w miesiącu powinnyśmy też badać piersi samodzielnie. 

• Panowie – samobadanie jąder

• Jeśli zbliżasz się do 50 r.ż. warto zainteresować się kolonoskopią. Nie jest to z pewnością najmilsze badanie, wymaga przygotowania, ale pokazuje już nawet najmniejsze zmiany w obrębie jelita grubego. Jeśli wyjdzie prawidłowe nie będziesz musiał/a robić go ponownie. 

Oczywiście wymienione przeze mnie badania to taka podstawa. Jeśli chorujesz na jakąś przewlekłą chorobę zapytaj swojego lekarza czy powinnaś wykonać więcej badań. 

Jak prawidłowo przygotować się do wykonania badania?

Pamiętajmy, żeby przygotować się do pobrania. Wtedy wyniki będą najbardziej wiarygodne. 

• Nie stosujemy żadnych diet cud, niskowęglowodanowych, “oczyszczających”, ani nie zmieniamy nic w swojej rutynie np. nie rezygnujemy z treningów, nie zmieniamy planu dnia

• 48 godzin przed badaniem nie powinniśmy spożywać alkoholu

• 24 godziny przed badaniem nie powinniśmy wykonywać intensywnych treningów

• Na badanie powinniśmy iść rano (najlepiej między 7 a 10), na czczo (ostatni posiłek 8-10 godzin przed pobraniem krwi), po przespanej nocy.

Jeśli wykonujemy badanie moczu próbka też powinna być pobrana w prawidłowy sposób, by uniknąć zafałszowania wyniku:

• Przed badaniem należy się podmyć letnią wodą z dodatkiem delikatnego płynu do higieny intymnej. Wycieramy się jednorazowym ręcznikiem, by nie przenosić bakterii

• Próbka powinna być pobrana z moczu porannego, ze środkowego strumienia tzn. najpierw siusiamy trochę do toalety, na chwilę zatrzymujemy strumień moczu, a potem siusiamy do kubeczka 🙂

• 24 godziny przed badaniem należy powstrzymać się od stosunków płciowych

• Nie robimy tego badania w trakcie miesiączki

Jak często? Czy to wystarczy? 

Taki zestaw powinniśmy wykonywać raz w roku. Nie potrzebujesz większej ilości badań. Jeśli któryś z wyników by Cię zaniepokoił, udaj się do lekarza, a ten powinien wysłać Cię na dalszą diagnostykę.

Różne przychodnie oferują ogromne zestawy, czy pakiety badań za grube pieniądze, chociaż okazać się może, że większość z nich nie jest Ci do niczego potrzebna. 

Moje podejście jest proste – jeśli te podstawowe badania wychodzą prawidłowe, a zdrowie dopisuje to nie ma sensu wydawać pieniędzy na rozszerzoną diagnostykę.

Nie popadajmy w skrajności – z jednej strony ludzie nie chcą się badać, ignorują kiepskie samopoczucie tłumacząc je przepracowaniem lub stresem, a z drugiej wydają naprawdę horrendalne sumy na niepotrzebne badania. Większość tego, co wymieniłam wyżej możesz wykonać w ramach NFZ, a skierowanie wystawić Ci może Twój lekarz pierwszego kontaktu. 

A teraz odpowiedz – kiedy ostatnio byłaś/ byłeś na badaniach?