Dieta w insulinooporności stanowi najważniejszy filar leczenia. Wiemy o tym nie od dziś. Znamy zasady – dieta z niskim indeksem i ładunkiem glikemicznym, komponowanie posiłków wg. “talerza diabetyka”, posiłki muszą zawierać wszystkie makroskładniki. To nie jest trudne. Nauka dodatkowo pokazuje, że dieta roślinna może wpływać na insulinowrażliwość w większym stopniu niż dieta tradycyjna a co za tym idzie, zmniejszyć ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2.
Czemu tak się dzieje? O tym przeczytasz w dzisiejszym wpisie.
Epidemia kojarzy się nam z chorobą zakaźną. Mamy na to dobry przykład, bo od początku roku walczymy z epidemią koronawirusa. Jej definicja brzmi “występowanie w określonym czasie i na określonym terenie przypadków zachorowań lub innych zjawisk związanych ze zdrowiem w liczbie większej niż oczekiwana” (Wikipedia). Z powodzeniem można użyć tego określenia do opisania choroby niezakaźnej. Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci odnotowujemy duży wzrost zachorowań na cukrzycę typu 2 (CT2). Będzie tylko gorzej. Nieprawidłowa dieta, siedzący tryb życia, stres – wszystko to wpływa na rozwinięcie choroby. By jej uniknąć będzie potrzebna modyfikacja stylu życia. Tylko lub aż bo mówić o tym łatwo, ale wprowadzić trudniej. Mówimy tu o cukrzycy, a gdzie insulinooporność? Jeśli nie podejmiemy żadnego działania w kierunku poprawienia insulinowraźliwości, z czasem rozwinie się u nas cukrzyca. Kiedy zostaniemy zdiagnozowani jako insulinooporni od razu powinniśmy zmienić nasz styl odżywiania. Rekomendowaną dietą jest ta oparta na niskim indeksie i ładunku glikemicznym. Ukazały się badania naukowe, które ukazują, że dieta roślinna (wegańska i wegetariańska) może dawać lepsze wyniki niż dieta tradycyjna. Należy jednak pamiętać, by dieta roślinna również miała niski IG.
W badaniu M. McMacken i S. Shah opisano, iż dieta oparta na roślinach jest bogatsza w błonnik oraz antyoksydanty, które poprawiają insulinowraźliwość. Zawarte w pożywieniu polifenole mogą wpływać na absorpcję glukozy, stymulować wydzielanie insuliny oraz wpłynąć na wchłanianie glukozy przez komórki. Wysoka zawartość błonnika w pożywieniu zwiększa uczucie sytości i jest pomocna przy redukcji masy ciała, a co za tym idzie zmniejszenie insulinooporności. Błonnik jest również powiązany ze zmniejszeniem stanu zapalnego w organizmie, co przekłada się na zwiększenie insulonowraźliwości. Wskazano, że dieta oparta na roślinach może wpływać na poprawę profilu mikrobioty jelitowej, zmniejszając produkcję N-tlenku triometyloanimy, który prawdopodobnie powiązany jest z występowaniem insulinooporności. (1)
M. M. Adeva-Andany, M. Gonzalez-Luc i wsp. wykazali, że spożywanie białka zwierzęcego nasila insulinooporność a roślinnego zmniejsza ją. Tą zależność zaobserwowano zarówno u pacjentów z insulinoopornością, jak i z rozwiniętą już cukrzycą typu 2. Dodatkowo wysokie spożycie białka pochodzenia zwierzęcego pogarsza metaboliczną kontrolę cukrzycy. Zachodni model żywieniowy (duża ilość żywności przetworzonej i białka zwierzęcego) będzie więc sprzyjać insulinooporności i rozwinięciu się CT2. (2)
Podobnie jak w pierwszym opisanym przeze mnie badaniu M. Guasch-Ferré, J. Merino i wsp. wskazują na pozytywny wpływ polifenoli zawartych w pokarmie roślinnym na poprawę insulinowrażliwości. Rekomendują oni dietę śródziemnomorską zarówno w insulinooporności, jak i cukrzycy typu 2. Dieta ta oparta jest głównie o roślinne źródła białka, jest bogata w warzywa, owoce,oliwę dobrej jakości oraz orzechy i niewielkie ilości mięsa drobiowego oraz ryb. Wyklucza natomiast przetworzoną żywność, słodycze oraz czerwone mięso. Jako źródło polifenoli wskazują warzywa, owoce, nasiona roślin strączkowych, kawę, czerwone wino oraz kakao. (3)
Dieta roślinna może wspomóc w walce z insulinoopornością. Czy należy jednak całkowicie zrezygnować z produktów odzwierzęcych na rzecz roślinnych? Nie, ale można ograniczyć zwierzęce źródła białka i skłonić się ku diecie fleksitariańskiej lub śródziemnomorskiej. Zostały one określone jako najzdrowsze modele żywieniowe, niosące za sobą wiele korzyści. Rezygnując w pewnym stopniu z produktów odzwierzęcych nie tylko poprawiamy swój stan zdrowia, ale również mniej obciążamy naszą planetę. Produkcja zwierzęca jest jednym z najbardziej obciążających ekosystem
- A plant-based diet for the prevention and treatment of type 2 diabetes Michelle McMacken, Sapana Shah
- Effect of diet composition on insulin sensitivity in humans María M. Adeva-Andany* , Manuel Gonzalez-Luc an, Carlos Fern andez-Fern andez, Natalia Carneiro-Freire, Monica Seco-Filgueira, Ana María Pedre-Pineiro
- Dietary Polyphenols, Mediterranean Diet, Prediabetes, and Type 2 Diabetes: A Narrative Review of the Evidence Marta Guasch-Ferré,1 Jordi Merino,2 Qi Sun,1,3 Montse Fitó,4,5 and Jordi Salas-Salvadó
